Sắt là một khoáng chất thiếu yếu tham gia vào quá trình hình thành hồng cầu, đồng thời giúp tăng khả năng tập trung của trí não. Bởi vậy sắt đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người, đặc biệt là trẻ em. 

Chất sắt là gì?

Sắt là một khoáng chất quan trọng đối với sức khỏe của con người. Nó là một thành phần chính của hồng cầu, giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể và giữ cho các chức năng cơ bản khác hoạt động đúng cách. Chất dinh dưỡng sắt thường được hấp thụ từ thức ăn, và cần thiết để duy trì sự phát triển và hoạt động của cơ thể.

Phân loại chất sắt

• Sắt hem (heme iron): Đây là loại sắt được tìm thấy trong thức ăn động vật, như thịt, cá, và gia cầm. Sắt hem thường được hấp thụ tốt hơn so với sắt không hem.
• Sắt không hem (non-heme iron): Loại sắt này nằm trong thực phẩm thực vật như ngũ cốc, rau củ, hạt và các nguồn thực phẩm khác. Hấp thụ sắt không hem không hiệu quả bằng sắt hem và có thể bị ảnh hưởng bởi các chất khác trong thức ăn.

Vai trò của sắt đối với cơ thể 

Chất sắt đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe của cả người lớn và trẻ em. Dưới đây là các chất tác dụng của sắt đối với cơ thể con người:

Sắt với cơ thể người trưởng thành

• Hình thành hồng cầu: Sắt là một thành phần chính của hồng cầu, đảm bảo sự truyền tải oxi từ phổi đến các cơ quan và mô trong cơ thể.
• Tăng cường chuyển hóa năng lượng: Sắt tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng từ thức ăn thành năng lượng cơ bản cần thiết cho các hoạt động hàng ngày.
• Hỗ trợ hệ thống miễn dịch: Chất sắt đóng vai trò trong hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và bệnh tật.
• Tăng cường sức khỏe trí não: Sắt có liên quan đến sự phát triển và hoạt động của não. Thiếu hụt sắt có thể gây mệt mỏi và giảm khả năng tập trung.

Vai trò của chất sắt đối với trẻ em

• Phát triển hệ thống hồng cầu: Trong giai đoạn phát triển, trẻ em cần sắt để tạo ra đủ hồng cầu cho sự phát triển toàn diện.
• Phát triển não bộ: Sắt đóng một vai trò quan trọng trong phát triển và hoạt động của não, đặc biệt là trong giai đoạn trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Phòng chống thiếu máu sắt: Thiếu hụt sắt ở trẻ em có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu sắt, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện.
• Hỗ trợ sức khỏe tăng trưởng: Sắt cũng liên quan đến quá trình tăng trưởng và phát triển cơ thể của trẻ em.

Thiếu hụt sắt có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm thiếu máu, giảm sức khỏe miễn dịch, và giảm khả năng tập trung. Do đó, việc duy trì mức sắt cân đối thông qua chế độ ăn đa dạng và cân nhắc việc sử dụng bổ sung sắt khi cần thiết là quan trọng đối với cả người lớn và trẻ em.

Những dấu hiệu cho thấy cơ thể đang thiếu sắt

Người thiếu chất sắt có thể trải qua nhiều dấu hiệu và triệu chứng, mà nếu để lâu có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu sắt (suy giảm hồng cầu). Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến của người thiếu chất sắt:

Mệt mỏi và sức khỏe kém: Mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến nhất. Người thiếu sắt có thể cảm thấy mệt mỏi và yếu đuối mặc dù đã có đủ giấc ngủ.

Da nhợt nhạt và máu chảy chậm: Thiếu máu sắt có thể làm cho da mất màu, nhợt nhạt, và có thể làm giảm khả năng máu đông, dẫn đến máu chảy chậm hơn.

Nhức đầu và chói tai: Người thiếu sắt có thể trải qua cảm giác chói lọi tai và đau đầu.

Hô hấp khó khăn: Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến khả năng của cơ thể trong việc vận chuyển oxy, làm tăng nguy cơ hô hấp khó khăn.

Cơ bắp yếu: Cơ bắp yếu và giảm khả năng vận động có thể xuất hiện ở những người thiếu chất sắt.

Sự tăng cường cảm xúc: Người thiếu sắt có thể trải qua tình trạng tăng cường cảm xúc như căng thẳng, lo lắng, hoặc kích động.

Trẻ nhỏ có cần bổ sung sắt không?

Trẻ em thường cần lượng sắt lớn hơn so với người lớn do giai đoạn phát triển nhanh chóng vào những năm đầu đời. Đặc biệt là khi trẻ bắt đầu ăn dặm (thường là từ 6 tháng tuổi trở đi), nhu cầu sắt tăng cao do cơ thể phát triển nhanh chóng và cần lượng sắt lớn hơn để hỗ trợ sự tăng trưởng của cơ thể và tạo hồng cầu. Bởi vậy, cha mẹ nên thường xuyên bổ sung thực phẩm giàu sắt trong chế độ ăn của trẻ.

Top những loại thực phẩm giàu chất sắt

Bổ sung chất sắt thông qua chế độ ăn uống là quan trọng để duy trì sức khỏe và ngăn chặn tình trạng thiếu máu sắt. Dưới đây danh sách những loại thực phẩm giàu chất sắt chia theo 2 nhóm thịt và rau củ: 

Nhóm thực vật giàu sắt

Cải xoăn (Kale): Lá cải xoăn cung cấp nguồn sắt không heme cao, cũng cung cấp nhiều vitamin C và A

Súp lơ xanh: Thuộc thành viên họ rau cải, súp lơ xanh là thực phẩm giàu chất sắt (trong 100g súp lơ xanh chứa tới 2,7mg sắt) cùng nhiều vitamin có lợi như vitamin C, vitamin K 

Các loại đậu: Đậu Hà Lan, đậu lăng, đậu nành... và những chế phẩm từ các loại đậu này cũng là những nguồn bổ sung sắt lý tưởng. 

Hạt mè: Không chỉ là nguồn chất béo lành mạnh cho cơ thể, mè cũng là loại hạt chứa nhiều sắt và khoáng chất thiết yếu như canxi, photpho, kẽm & đồng

Nhóm thịt, trứng giàu sắt

Các loại thịt đỏ: Thịt bò, thịt heo, thịt dê, thịt cừu….đều là những thực phẩm giàu sắt. Ước tính, trong 100g thịt bò xay chứa 2,7mg sắt, chiếm 15% DV (DV – giá trị dinh dưỡng hàng ngày) nhu cầu cơ thể cần. 

Hải sản: Hải sản cũng được xếp vào nhóm thức ăn chứa nhiều sắt, có lợi cho việc điều trị bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Các loại hải sản giàu sắt có thể kể đến như tôm biển, cá ngừ, Gan: Gan bò, gan gà, gan lợn,... đều là nguồn cung cấp sắt dồi dào cho cơ thể.

Trứng gà: 1 lòng đỏ trứng gà có thể cung cấp 7mg sắt, bởi vậy trứng cũng là món ăn nên thường xuyên bổ sung trong chế độ ăn của người thiếu máu hoặc cần nhu cầu sắt cao như trẻ em hoặc bà bầu.

Có nên sử dụng sản phẩm bổ sung chất sắt cho trẻ?

Trẻ nhỏ dưới 6 tuổi là đối tượng rất dễ gặp tình trạng thiếu sắt dẫn đến thiếu máu. Điều này có thể làm tăng nguy cơ trẻ gặp một số bệnh lý, giảm khả năng nhận thức và học tập của trẻ. Phụ huynh có thể bổ sung sắt cho trẻ bằng thực phẩm qua đường ăn uống tự nhiên hoặc sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. Đối với các thực phẩm bổ sung sắt, bố mẹ nên chú trọng lựa chọn thương hiệu uy tín, có bao bì nhãn mác đầy đủ cũng như thông tin rõ ràng về thành phần, giá trị dinh dưỡng,... 

Để đảm bảo cung cấp đủ lượng sắt cần thiết cho trẻ nhỏ, trong chế độ ăn hàng ngày bố mẹ nên lựa chọn thực phẩm giàu sắt phù hợp và lành tính cho con như tôm, cá hồi, thịt bò,... Bên cạnh việc cho bé sử dụng thực phẩm tươi, phụ huynh có thể sử dụng các loại chà bông hoặc rắc cơm có chứa thành phần giàu sắt để đổi mới khẩu vị cho trẻ. 

Gợi ý sản phẩm tiện lợi bổ sung sắt hiệu quả cho bé 1-7 tuổi

Bố mẹ có thể tham khảo sản phẩm Hải sản rắc cơm tôm từ JapiFoods. Không chỉ là nguồn sắt dồi dào với hàm lượng thịt tôm cao, hải sản rắc cơm còn cung cấp cho bé các dưỡng chất quan trọng như đạm, DHA, canxi, photpho,... Đặc biệt sản phẩm có tới 5 hương vị phù hợp khẩu vị của trẻ nhỏ như: Tôm nguyên vị, Tôm bí đỏ, Tôm củ dền, Tôm phô mai, Tôm rong biển. Sản phẩm được đánh giá là lựa chọn hiệu quả giúp bé ăn ngon miệng, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng và đặc biệt là sắt trong những năm đầu đời.