Ăn dặm quá muộn, cho con ăn cháo nhuyễn trong thời gian dài hay nêm gia vị quá đậm là những lỗi mẹ thường gặp phải khi cho con ăn dặm. Điều tưởng chừng đơn giản này lại là nguyên nhân thầm lặng cản trở sự phát triển của con về cả thể chất và kỹ năng. 

Cho bé ăn thức ăn loãng quá lâu

Thức ăn loãng luôn là một khởi đầu tốt cho em bé trong độ tuổi ăn dặm bởi vừa tốt cho hệ tiêu hóa lại chứa nhiều chất dinh dưỡng. Tuy nhiên theo sự lớn lên của trẻ, việc chuyển đổi cấu trúc thức ăn dần sang dạng đặc và rắn là điều vô cùng cần thiết.

Trong nhiều trường hợp, trẻ sẽ có phản ứng từ chối hoặc trở nên biếng ăn khi phải chuyển từ ăn cháo sang ăn cơm nát hoặc ăn thô khiến bố mẹ lo lắng con thiếu cân chậm lớn. Theo các chuyên gia về sức khỏe trẻ nhỏ, việc bé biếng ăn trong giai đoạn ăn dặm là biểu hiện bình thường khi bé cần thời gian để làm quen với kết cấu thức ăn hoàn toàn mới. Bố mẹ không nên vì quá lo lắng mà tiếp tục cho bé ăn thức ăn loãng trong thời gian dài, bởi: 

Thiếu kích thích cho cơ bắp miệng và hàm: Việc bé chỉ ăn thức ăn lỏng có thể làm cho cơ bắp miệng và hàm không được kích thích đúng mức, điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ và kỹ năng nói của bé.

Giảm kỹ năng nhai: Khi bé chỉ tiếp xúc với thức ăn lỏng, có thể làm giảm kỹ năng nhai của bé, gây ra vấn đề khi chuyển từ thức ăn lỏng sang thức ăn rắn.

Dễ thừa cân: Thức ăn lỏng có thể chứa nhiều đường và calo hơn so với thức ăn rắn, có thể dẫn đến tăng cân quá nhanh và tăng nguy cơ béo phì trong tương lai.

Thiếu trải nghiệm nhai và nuốt: Thiếu trải nghiệm trong các động tác nhai nuốt khiến trẻ dễ bị nôn trớ, hóc thức ăn.

Cho bé ăn cháo loãng quá lâu hay bỏ lỡ giai đoạn chuyển đổi cấu trúc thức ăn là sai lầm khi nuôi con ăn dặm lần đầu mà nhiều mẹ gặp phải

Cho bé ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thời điểm bắt đầu cho bé ăn dặm phù hợp là từ 6 tháng tuổi. Bé ở độ tuổi này có khả năng tiêu hóa thức ăn rắn tốt hơn so với những tháng đầu đời. Việc thêm thức ăn dặm giúp bé tiếp xúc với thế giới thức ăn mới và phát triển hệ tiêu hóa. Khi bé đến 6 tháng tuổi, lượng chất dinh dưỡng trong sữa mẹ hoặc sữa công thức có thể không đủ đáp ứng nhu cầu tăng cao của sự phát triển. Thêm thức ăn dặm giúp đảm bảo bé nhận đủ chất dinh dưỡng.

Tác hại khi bé ăn dặm quá sớm

Nếu mẹ cho trẻ ăn dặm sớm quá, có thể gặp một số vấn đề và ảnh hưởng nhất định đối với sức khỏe và phát triển của bé như:

Nguy cơ dị ứng thức ăn: Nếu bắt đầu ăn dặm quá sớm, hệ tiêu hóa non nớt của bé có thể chưa sẵn sàng xử lý một số thành phần trong thực phẩm mới, gây nên tình trạng khó chịu cho bé hoặc nguy hiểm hơn là dị ứng thức ăn. 

Tăng nguy cơ béo phì: Cho bé ăn dặm quá sớm mà không đảm bảo cân nhắc về lượng thức ăn và chất dinh dưỡng có thể dẫn đến tăng cân quá nhanh và tăng nguy cơ béo phì ở giai đoạn sau.

Bé chưa sẵn sàng ăn dặm: Bé cần sẵn sàng về mặt tinh thần để ăn dặm, bao gồm khả năng ngồi ổn định và sự quan tâm đối với thức ăn. Cho bé ăn dặm quá sớm có thể khiến trải nghiệm ăn trở nên khó khăn đối với bé.

Tác hại khi bé tập ăn dặm muộn

Trong khi đó, việc ăn dặm quá muộn cũng dẫn đến nhiều tác hại không kém cho sự phát triển của trẻ: 

Thiếu chất dinh dưỡng: Nếu trẻ ăn dặm quá muộn, có thể gặp khó khăn trong việc đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho sự phát triển toàn diện.

Rủi ro chậm phát triển kỹ năng ăn uống: Việc trì hoãn ăn dặm có thể làm chậm quá trình phát triển kỹ năng nhai, nuốt và tự ăn của trẻ, khiến bé khó chuyển từ chế độ ăn sữa mẹ sang ăn thức ăn rắn.

Việc lựa chọn thời điểm ăn dặm thích hợp giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và chăm sóc hệ tiêu hóa ổn định cho trẻ, tạo nền tảng sức khỏe tốt cho sự phát triển trong giai đoạn kế tiếp. 

Cho bé sử dụng gia vị quá sớm

Nhiều mẹ khi thấy trẻ biếng ăn trong giai đoạn ăn dặm thường nghĩ đến nêm thêm gia vị sẽ làm con ngon miệng hơn. Tuy nhiên đây là một quan điểm sai lầm không chỉ không cải thiện tình trạng ăn uống của con mà còn dẫn đến nhiều tác động tiêu cực cho sức khỏe như: dư thừa muối tạo áp lực cho các cơ quan thận, tăng nguy cơ huyết áp cao, gây rối loạn vị giác, biếng ăn, hình thành thói quen ăn mặn trong tương lai,... 

Trên thực tế, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo không nên nêm gia vị vào thức ăn khi trẻ mới bắt đầu tập ăn dặm. Ở giai đoạn bé dưới 12 tháng tuổi mẹ tuyệt đối không nêm bất kỳ gia vị nào vào đồ ăn của con và chỉ thêm một lượng vừa đủ ở những giai đoạn sau. Việc cho bé ăn nhạt ngay từ sớm sẽ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, huyết áp khi trưởng thành. 

Thực đơn ăn dặm lặp lại trong thời gian dài 

Việc duy trì một chế độ ăn cố định trong thời gian dài không chỉ khiến bé bỏ lỡ nguồn dinh dưỡng phong phú từ nhiều loại thực phẩm khác nhau mà còn dễ gây tâm lý chán ăn ở trẻ. Bé cần được tiếp xúc với nhiều loại thực phẩm để phát triển đầy đủ chất dinh dưỡng và phản xạ khẩu vị. 

Mẹ nên thường xuyên thay đổi thực đơn ăn dặm giúp trẻ hình thành thói quen ăn uống đa dạng và giúp tránh nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng. Việc thay đổi thực đơn giúp trẻ quen với nhiều hương vị, texture, và màu sắc khác nhau, tạo ra trải nghiệm ẩm thực hấp dẫn cho bé.

Chế độ ăn thừa đạm

Chất đạm đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển mô cơ, não bộ và hệ miễn dịch của trẻ nhỏ. Tuy nhiên một chế độ ăn dặm quá nhiều đạm cũng có thể gây ra nhiều tác động xấu cho cơ thể như:

Tác động đến thận: Việc ăn quá nhiều đạm có thể tăng áp lực lên hệ thống thận, đặt ra nguy cơ về các vấn đề thận như sỏi thận hoặc tăng nguy cơ hình thành sỏi.

Nguy cơ mất cân bằng chất khoáng: Nếu thức ăn dặm của trẻ quá nhiều đạm mà thiếu chất khoáng khác, có thể dẫn đến mất cân bằng chất khoáng quan trọng như canxi và magiê.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Thức ăn giàu đạm có thể gây khó khăn cho hệ tiêu hóa của trẻ, đặc biệt là nếu trẻ chưa có khả năng tiêu hóa chúng một cách hiệu quả.

Nguy cơ tăng cân: Thức ăn giàu đạm thường chứa nhiều calo, và việc ăn quá nhiều có thể dẫn đến tăng cân quá nhanh ở trẻ.

Ăn dặm khoa học và đúng cách luôn là điều mà mẹ quan tâm khi có con trong độ tuổi tập ăn. Hy vọng những chia sẻ từ JapiFoods sẽ giúp mẹ có thêm thông tin hữu ích để tự tin đồng hành cùng con trong giai đoạn quan trọng này.