Tại sao cần chuyển đổi cấu trúc thức ăn cho trẻ

Sự quan trọng của việc thay đổi cấu trúc thức ăn cho bé không chỉ liên quan đến vị giác, khứu giác, và thị giác, mà còn ảnh hưởng đến hoạt động của cơ hàm và sử dụng lưỡi. Quá trình hoàn thiện này xuất phát từ giai đoạn chuyển từ uống sữa (chất lỏng) sang ăn thức ăn dặm từ loãng (bán lỏng) đến thô dần (thức ăn đặc), tạo ra một tính hiệu giữa nhai thức ăn và bộ phận phụ trách "thèm ăn và hưng phấn" trong não bộ trẻ. Điều này dẫn đến trẻ có khả năng thưởng thức thức ăn của mình.

GS. Edmund T. R. từ Trung tâm Computational Neuroscience, Oxford, UK, đã tiến hành nghiên cứu và chỉ ra rằng cấu trúc thức ăn ảnh hưởng đến hoạt động não bộ từ sớm, kích thích sự thèm ăn ở trẻ. Nghiên cứu này cũng khẳng định rằng việc cha mẹ tự làm thức ăn và điều chỉnh cấu trúc thức ăn theo độ tuổi là quan trọng.

Một nghiên cứu khác của nhóm TS. Jessica W., ĐH Maastricht, cũng đưa ra hai kết luận quan trọng. Đầu tiên, từ độ tuổi rất nhỏ khi bắt đầu ăn dặm, cấu trúc thức ăn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự chấp nhận thức ăn ở trẻ, thậm chí còn quan trọng hơn màu sắc của thức ăn. Thứ hai, việc thay đổi cấu trúc thức ăn đúng độ tuổi có thể ngăn ngừa tình trạng biếng ăn ở trẻ nhỏ.

Do đó, trong quá trình ăn dặm, việc điều chỉnh cấu trúc thức ăn theo độ tuổi và đa dạng về màu sắc, mùi vị là quan trọng để giúp trẻ phát triển đầy đủ và tránh tình trạng biếng ăn. Đồng thời, việc chuyển đổi đúng độ tuổi giúp trẻ sử dụng cơ hàm hiệu quả, phát triển vị giác và nhận biết cấu trúc thức ăn.Cấu trúc thức ăn theo độ tuổi

Cấu trúc thức ăn phù hợp cho từng độ tuổi ăn dặm

Việc điều chỉnh cấu trúc thức ăn cho bé theo độ tuổi là quan trọng để giúp bé làm quen với mùi vị và cấu trúc thức ăn mà không gặp vấn đề biếng ăn. Mặc dù nhiều người lo lắng về việc bé có đủ răng hay không để chuyển đổi cấu trúc, nhưng theo Hiệp hội Dinh dưỡng Lâm sàng Anh và Viện Nhi khoa của Mỹ, cấu trúc thức ăn không phụ thuộc vào số răng bé có, mà thay vào đó liên quan đến sự phát triển não bộ theo độ tuổi.

Dưới đây là hướng dẫn cấu trúc thức ăn phù hợp cho từng độ tuổi ăn dặm:

 Từ bắt đầu ăn dặm - hết 6 tháng tuổi

   - Cấu trúc thức ăn: Mịn, rây nhuyễn, có độ loãng và nhiều nước.

   - Cháo: Tỷ lệ 1:10 (1 muỗng gạo: 10 muỗng nước).

   - Thịt cá rau củ: Xay nhuyễn, mịn và rây. Cấu trúc này thường được gọi là Puree.

Từ 7 tháng tuổi - hết 9 tháng tuổi

   - Cấu trúc thức ăn: Cháo đặc hơn, ít loãng, có hình khối (không cần rây).

   - Thịt cá rau củ: Xay nát (không cần rây). Cấu trúc này thường được gọi là Lumpy.

Từ 10 tháng tuổi - hết 12 tháng tuổi

   - Cấu trúc thức ăn: Dạng cơm nát (cơm nấu dẻo, không quá sệt), cà nát bằng muỗng hoặc bằng tay.

   - Thịt cá: Cà nát bằng muỗng hoặc xé nát bằng tay.

   - Rau củ: Cắt nhỏ, lát mỏng. Cấu trúc này thường được gọi là Diced.

Sau 12 tháng tuổi, bé đã có thể chuyển dần sang cơm hạt dẻo, thịt cá xé hoặc cắt nhỏ. Cha mẹ có thể đa dạng hóa cấu trúc thức ăn bằng cách thay đổi cháo, cơm, mì bún để giúp bé quen với đa dạng thức ăn người lớn trong tương lai. Điều này giúp bé không chỉ phát triển về vị giác mà còn thích ứng tốt với các cấu trúc thức ăn khác nhau.

Biểu hiện của trẻ đã bỏ lỡ giai đoạn chuyển đổi cấu trúc thức ăn

Khi chuyển cấu trúc thức ăn cho trẻ trễ hoặc trì hoãn, một số trẻ có thể thể hiện các biểu hiện khác nhau tùy thuộc vào tính cách và sự nhạy cảm của mỗi đứa trẻ. Dưới đây là một số biểu hiện phổ biến mà cha mẹ có thể gặp khi thực hiện quá trình chuyển cấu trúc thức ăn:

   - Một số trẻ có thể phản ứng bằng cách nôn hoặc ói khi gặp cấu trúc mới, đặc biệt là nếu chúng chưa quen với cấu trúc giòn hoặc mốc.

   - Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc nhai thức ăn mới, đặc biệt là nếu chúng đã quen với cấu trúc mềm mại hơn trước đó.

   - Có trẻ có thể tăng cường hoặc giảm ăn khi gặp cấu trúc thức ăn mới, tùy thuộc vào cách chúng xử lý sự thay đổi.

   - Ở trẻ lớn hơn, có thể xuất hiện việc tăng cường tự nuốt hoặc tỏ ra khó chịu khi phải nuốt thức ăn mới.

Những biểu hiện này thường là phản ứng tự nhiên của trẻ khi họ phải thích ứng với thay đổi trong cấu trúc thức ăn. Thông thường, chúng sẽ giảm dần theo thời gian khi trẻ dần quen với cấu trúc mới. Tuy nhiên, nếu các biểu hiện này kéo dài và không giảm đi, đặc biệt nếu liên quan đến vấn đề khó nuốt, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của chuyên gia tư vấn dinh dưỡng hoặc bác sĩ để đảm bảo sức khỏe và phát triển ăn uống của trẻ.

Giải pháp cho bé đã bỏ lỡ giai đoạn chuyển đổi cấu trúc thức ăn

Đối với trường hợp bé đã bỏ lỡ giai đoạn chuyển đổi cấu trúc thức ăn, có một số giải pháp mà cha mẹ có thể áp dụng để giúp bé phát triển kỹ năng nhai và làm quen với cấu trúc thức ăn đa dạng:

Giới thiệu cấu trúc khối lớn

   - Cho bé nhận biết cấu trúc và phát triển cơ để nhai.

   - Sử dụng đùi gà, miếng cá, và rau củ mềm để bé tập cắn và nhai.

   - Đảm bảo cấu trúc khối lớn để bé có thể gặm và nhai một cách tự nhiên.

Chọn cấu trúc giòn và mỏng

   - Lựa chọn thực phẩm có độ giòn và mỏng để bé có thể cắn vào và nghe tiếng răng rắc.

   - Sự trải nghiệm với cấu trúc giòn giòn có thể tăng sự vui thích của bé khi ăn.

Âm thanh và màu sắc

   - Thức ăn nên có 2-3 màu sắc khác nhau, giúp kích thích sự nhạy cảm của bé với màu sắc và hình dạng thức ăn.

   - Tận dụng mối liên hệ giữa âm thanh khi cắn/nhai và sự vui thích của bé khi ăn.

   - Thực hiện các mẫu thức ăn có âm thanh răng rắc để bé có trải nghiệm đa dạng.

Giới thiệu riêng rẽ cấu trúc lớn và giòn

   - Đặt cấu trúc lớn và giòn vào dĩa riêng biệt để bé có thể tập trung trải nghiệm mỗi loại cấu trúc.

   - Học dần cấu trúc và nhai, sau đó chuyển dần từ cháo sang cơm hạt hoặc mì nui, bỏ qua cơm nát.

Chuyển dần từ cơm nát

   - Khi bé đã quen với cấu trúc và nhai, cha mẹ có thể chuyển dần từ cháo sang cơm hạt hoặc mì nui.

   - Bỏ qua cơm nát và tăng tính đa dạng trong thức ăn.

Bằng cách áp dụng những giải pháp này, cha mẹ có thể giúp bé phát triển kỹ năng nhai và làm quen với cấu trúc thức ăn đa dạng, tạo nền tảng cho sự phát triển ăn uống lành mạnh trong tương lai.